PŁODNOŚĆ KOBIETY PO 30-STCE. Znaczenie wieku w staraniach o dziecko.

Aby to zrozumieć warto sięgnąć po kilka faktów z fizjologii jajników. Jajniki produkują komórki jajowe (czyli oocyty) jedynie w okresie płodowym. Noworodek posiada 1 – 2 miliony oocytów, w dziewczynka w okresie dojrzewania 300 do 500 tysięcy, a zaledwie 400 – 500 oocytów dojrzewa i owuluje. Oznacza to, że dziewczynka rodząc się ma już ustaloną ilość komórek jajowych – rezerwę jajnikową. W okresie dojrzewania te komórki jedynie „dorastają”. Z każdym cyklem ich ilość i jakość się zmniejsza, co określa się zmniejszeniem rezerwy jajnikowej. Co w praktyce oznacza, że wraz z upływem czasu trudniej będzie zajść w ciążę – z badań wynika, że w wieku 20-25 lat szansa na zapłodnienie w trakcie owulacji wynosi 95%, a po 30 r.ż. spada do 70%.

Dlatego też moment rozpoczęcia leczenia niepłodności definiuje się zależnie od wieku pacjentki. U osób poniżej 35 r.ż. jest to niemożność zajścia w ciążę po roku regularnego (3-4 w tygodniu) współżycia, w wieku 35-40 lat po 6 miesiącach, a od 40 r.ż. zaleca się konsultację specjalistyczną w momencie podjęcia decyzji o dziecku. Ponadto wszelkie odchylenia w stanie zdrowotnym kobiety mogą być wskazaniem do wcześniejszego rozpoczęcia diagnostyki i leczenia.

Oprócz wspomnianej wyżej zmniejszającej się rezerwy jajnikowej dochodzą inne czynniki. Im komórka jest starsza, tym łatwiej o jej nieprawidłowe podziały genetyczne (co np. odzwierciedla się w fakcie, że większość nowotworów występuje w wieku podeszłym). Komórka jajowa, która ulega nieprawidłowemu podziałowi, nawet jeśli ulegnie zapłodnieniu może nie być zdolna się dalej rozwijać. Z tego wynika też wyższe ryzyko np. zespołu Downa u kobiet po 35 r.ż.

Z wiekiem zmniejsza się również ilość hormonów płciowych produkowanych przez nasz organizm, za to rośnie ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, które mogą utrudniać zajście w ciążę lub zaburzać jej przebieg.

Każde poronienie również opóźnia zajście w ciążę i urodzenie zdrowego dziecka, co jest szczególnie istotne jeśli planuje się więcej niż jedną ciążę.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że decyzja o posiadaniu dzieci jest kwestią niezwykle osobistą i często spotykane uwagi od osób trzecich o tykającym zegarze biologicznym są wysoce nieodpowiednie. Doradzając pacjentkom kierujemy się wiedzą na temat fizjologii ciała kobiety, ale ostateczna decyzja o wieku, w którym rozpocznie starania o ciążę należy wyłącznie do niej.

AMH (Anti-Müllerian Hormone, znany też jako MIF – Müllerian Inhibiting Factor lub hormon antymüllerowski), jest to hormon wydzielany przez komórki jajnika. Jego zadaniem w organizmie dorosłej kobiety jest stymulacja dojrzewania komórki jajowej.
W praktyce jest elementem pomiaru rezerwy jajnikowej, czyli zdolności jajnika do uwolnienia komórek jajowych mogących ulec zapłodnieniu. Jest to parametr pomocny w oszacowaniu czasu, w którym kobieta będzie mogła jeszcze zajść w ciążę, a w przypadku procedury in vitro – szansy na zapłodnienie pobranej komórki jajowej.
Niski poziom AMH może wskazywać na rozpoczynającą się menopauzę lub przedwczesne wygasanie funkcji jajników.
Zaskakujący może się wydać fakt, że w zespole jajników polictystycznych (PCOS), jednej z chorób utrudniających zajście w ciążę, poziom AMH jest znacznie podwyższony. Jego pomiary stosuje się do monitorowania leczenia tego zespołu.

Badanie poziomu AMH wykonuje się z próbki krwi, a do pobrania krwi nie trzeba być na czczo. Badanie można wykonać w każdej fazie cyklu, również w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Jeżeli w trakcie diagnostyki niepłodności lekarz zaleci również pobranie innego hormonu – FSH – badanie należy wykonać na początku cyklu.

AMH pełni również ważną funkcję w rozwoju męskiego płodu, dlatego niekiedy bada się jego poziom u dzieci lub mężczyzn, poszukując przyczyny nieprawidłowego rozwoju płci.

U pacjentek z niską rezerwą jajnikową możliwa jest stymulacja hormonalna owulacji, pobranie komórek i ich zamrożenie lub poddanie procedurze zapłodnienia in vitro. Jednakże, w przypadku stwierdzenia wygaśnięcia czynności jajników nie obserwuje się korzyści związanych ze stymulacją jajeczkowania. W tym wypadku lub przy braku uzyskania komórek jajowych należy rozważyć zapłodnienie komórką jajową pobraną od dawczyni.

W naszej klinice dostępne są wszystkie metody diagnostyczne i terapeutyczne zalecane w nowoczesnym leczeniu niepłodności, w tym ocena rezerwy jajnikowej. Koszt badania AMH to 180 zł.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami, którzy pomogą ustalić przyczynę trudności z zajściem w ciążę oraz ustalić indywidualny plan badań i leczenia.